Wat moeten we eten om gezond te worden of te blijven? Veel mensen zien door de bomen (lees: adviezen, onderzoeken, producten, diëten en etiketten) het bos niet meer. Volgens voedingsdeskundige Nard Clabbers van TNO maakt 'gepersonaliseerde voeding' een einde aan deze voedselverwarring. "Het wordt makkelijker om gezonde keuzes te maken."
“De definitie die ik hanteer is breed: het is voeding die beter past bij de doelstelling die je voor ogen hebt. Die doelstelling kan bijvoorbeeld zijn een betere gezondheid, afvallen of gezondere maaltijden voor je gezin. Welke producten of recepten passen het beste bij dat doel? Met gepersonaliseerde voeding worden mensen keuzebekwaam: in een wereld vol verleiding worden ze geëmpowerd om de juiste keuzes te maken voor hun eigen gezondheid en die van hun gezin.”
“Daarvoor heb je kennis nodig over je eigen gezondheid en de effecten van voeding op je gezondheid. Dat kan heel eenvoudig met een vragenlijstje, maar je kunt ook software, smartphones, gadgets en apps inzetten. Je kunt het vergelijken met een butler: hoe meer informatie je de butler geeft over je gemoedstoestand, gewicht, cholesterol, sekse en andere biomarkers, hoe beter de butler het advies op jou kan afstemmen. Daarnaast kun je andere voorkeuren of overtuigingen aangeven, bijvoorbeeld of je vlees eet of niet. Op basis van de data die je als input geeft en met behulp van een algoritme krijg je een advies. Het effect dat het volgen van het advies op je heeft, vormt weer nieuwe input aan de hand waarvan het advies nog nauwkeuriger op jou kan worden afgestemd. Daar kun je ook de resultaten van een ‘peergroup’ bij betrekken. Wat voor hen werkt, zou jij ook eens kunnen proberen.”
“Dat zit voor u. Ik heb diabetes type 1 en draag een glucosesensor op mijn arm die continu mijn glucose meet. De sensor in combinatie met een app op mijn telefoon geeft mij directe feedback op wat ik eet. Als ik een te lage bloedsuikerspiegel zie aankomen, neem ik snel wat druivensuiker om een energiedip te voorkomen. Hierdoor krijg ik meer inzicht in wat voeding met me doet. Door te meten leer ik welk effect voeding op me heeft.”
“Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk, maar vooral voor mensen met niet-overdraagbare aandoeningen en welvaartsziektes zoals obesitas en diabetes type 2. Onderzoek wijst uit dat persoonlijke informatie leidt tot betere opvolging. Vergelijk het met het gepersonaliseerde aanbod op Netflix of YouTube. Op de persoon afgestemde adviezen werken dus beter dan algemene adviezen. Dat komt niet zozeer door de inhoud van het advies, als wel doordat mensen eerder geneigd zijn advies op te volgen als het specifiek op hen is toegespitst.”
“De consument laat zich bij het boodschappen doen vooral leiden door prijs, smaak en gemak. Duurzaamheid wordt steeds belangrijker; over tien jaar zijn niet-duurzame producten niet meer aan de man te brengen. Gezondheid zou een grotere rol moeten spelen. Dat stimuleer je door het makkelijker meetbaar te maken. Dan wordt het minder abstract en gaat het meer leven. Ik ben voedingskundige en heb alle etiketten en elke verpakking gelezen, maar zelfs voor mij is het lastig om gezonde keuzes te maken. Gepersonaliseerd voedingsadvies geeft rust.”
“Je kunt nu al heel veel te weten komen, maar daar moet je wel voor betalen. Er kan dus al heel veel, maar het gaat ook om de toepasbaarheid in je dagelijks leven. Het mooiste zou zijn dat een sensor aan je persoonlijke chef-kok doorgeeft wat je moet eten en dat die een heerlijke maaltijd voor je bereidt, maar dat is slechts voor weinigen weggelegd. Inpasbaarheid in het dagelijks leven is een barrière. Daarom hebben we met Wageningen University & Research een consortium opgericht dat niet alleen naar de biologie en de datakant kijkt, maar ook naar de gedragswetenschappelijke kant.”
“Automatisering, digitalisering en makkelijkere toegang tot data. Transparantie is daarbij essentieel: hoe worden je data gebruikt, hoe worden ze gecombineerd met andere data, welke literatuur en welke algoritmen worden gebruikt? Die transparantie is er nu nog niet, maar die moet er komen. Naast transparantie en geloofwaardigheid is ook privacy cruciaal. Bedrijven kunnen ‘gratis’ gepersonaliseerd advies geven, maar zij verdienen aan de data die je verstrekt. Met andere woorden: als je er niet voor betaalt, ben jij het product. TNO staat op het standpunt dat je zelf eigenaar van al je gezondheidsdata moet zijn. Je zou zelf over die data moeten beschikken, bijvoorbeeld op je mobiele telefoon, en die moeten kunnen inzetten als het voor jou waarde heeft.”
“Het sociale aspect van voeding is niet te onderschatten. Soms eet je een reep achter het stuur, maar vaak eet je samen met anderen. Het staat vast dat je minder eet en dus minder dik wordt als je samen eet. In Brazilië is samen eten zelfs een van de voedingsrichtlijnen. De voedingsadviezen hebben de meeste kans van slagen als ze worden geïntegreerd met de gezelligheid van samen eten. Voeding is meer dan alleen maar nutriënten.”
Tekst: Annemique de Kroon, beeld Petra Steenkamer & Theone van der Eerden
