'In mijn praktijk help ik dagelijks mensen bij het maken van een comeback; mensen die herstellen na een operatie, ongeluk, blessure of ziekte. Dit vraagt om meer dan alleen fysieke aandacht. De mentale kant is minstens zo belangrijk', zegt sportpsycholoog & psychomotorisch therapeut Dyanne Verpaalen. ‘Sterker nog,’ benadrukt ze, ‘Je kunt fysiek en mentaal herstel niet los van elkaar zien.’ Ze legt uit waarom.
‘Zit je mentaal niet lekker in je vel, dan beweeg je ook minder fijn,’ vertelt Dyanne. ‘Stress bijvoorbeeld verhoogt de spierspanning in je lichaam, vaak zonder dat je het doorhebt. Het kan je slaap verstoren en het wordt moeilijker om goed voor jezelf te zorgen. Dit soort factoren kunnen je herstel vertragen.’
Wanneer mensen onverwacht geconfronteerd worden met ziekte, een ongeval of een zware blessure, komt hun leven abrupt tot stilstand. Dit is vaak beangstigend voor mensen. Ze verlangen terug naar de oude, vertrouwde situatie. ‘Dit moment van stilstand kan echter juist waardevol zijn,’ zegt Dyanne. ‘Het biedt een kans om stil te staan bij wat voor jou écht belangrijk is, je persoonlijke waarden te herzien en daarna de nieuwe situatie te aanvaarden.’
In haar praktijk werkt Dyanne met de ACT-methode: Acceptance Commitment Therapy. Acceptance draait om het accepteren (aanvaarden) van de nieuwe situatie en het loslaten van wat niet meer is. Commitment gaat over je verbinden aan dat wat voor jou écht belangrijk is. Therapy, of training, staat voor het actief oefenen van nieuwe (gedrags-) vaardigheden om met de nieuwe situatie om te gaan.
De ACT-methode helpt mensen in het ‘hier en nu’ te leven. ‘Deze aanpak, die zowel mentaal als fysiek herstel omvat, geeft mensen de regie over hun herstelproces terug.’
Of iemand nu herstelt van een ziekte, ongeluk, burn-out of blessure, het proces ziet er ongeveer hetzelfde uit. Maar iedereen is anders. ‘Herstellen na een ongeluk kan gepaard gaan met het verwerken van trauma. Bij een burn-out gaat het vaak om het aanleren van mentale vaardigheden zoals grenzen (h)erkennen en stellen, terwijl iemand met een chronische ziekte moet leren dat je een ziekte hebt, maar niet bént,’ legt Dyanne uit. ‘Onder de streep gaat het in alle gevallen over van jezelf houden, ook in deze nieuwe werkelijkheid.’
‘Blijven hangen in wat was kost zoveel energie. Die energie kun je beter in het herstelproces steken.’
‘En blijven hangen in het verleden kost zoveel energie,’ vervolgt Dyanne. Ze illustreert dit met een voorbeeld. ‘Ik laat mensen dit bijvoorbeeld ervaren door ze een strandbal onder water te laten duwen. Dat lukt niet. Die energie kan iemand dus veel beter in het herstelproces steken.’
Dyanne merkt dat jongere mensen tijdens hun herstelproces vaak een sterke prestatiedruk ervaren. “Die druk leggen ze zichzelf op,” vertelt ze. “Social media speelt hierin een grote rol: jongeren voelen de constante drang om actief en succesvol te zijn. Daardoor blijven ze vechten. Die onrust vormt een serieuze belemmering voor herstel.”
Bij oudere mensen ziet Dyanne juist meer rust en acceptatie. “Levenservaring helpt,” legt ze uit, “zij hebben de puzzel al gelegd en hun identiteit is gevormd. Die innerlijke rust werkt vaak positief door in hun herstelproces.”
Zie het als een cadeau dat het leven even stilstaat. Je hebt nu de tijd om na te denken over wat echt belangrijk is voor jou. Een mooie oefening om te ontdekken wat je waarden zijn, is door jezelf harde vragen te stellen over het leven. Zoals: hoe wil ik herinnerd worden als ik volgende week niet meer leef? Als workaholic of als iemand die dicht bij zichzelf staat? Schrijf een dag lang alles op wat je doet en omcirkel alleen de dingen die er voor jou toe doen. Wat vind je écht leuk? Of doe je iets alleen maar omdat de baas of het gezin daarom vroeg?
Stop met vechten tegen het verleden en focus op het nu. Je hebt altijd een keuze. Hoe sneller je de nieuwe situatie aanvaardt, hoe gelukkiger en waardevoller je kunt leven.
Herstellen, dat hoef je niet alleen te doen. Stel samen met een hulpverlener een herstelplan op. Maak kleine stappen zodat je in de groei-modus blijft. Daag jezelf uit waar kan.
Focus je niet te veel op het resultaat. Geniet van het proces, met alle stapjes, ook de kleine.
ONVZ ondersteunt je met ruime zorgkeuze en ONVZ Vrije Keuze kent zeer ruime vergoedingen binnen de aanvullende verzekeringen, voor o.a. fysiotherapie en alternatieve zorg. Bekijk alle vergoedingen.
Ben je verzekerd met ONVZ Bewuste Keuze? Vanaf 1 januari 2025 is het mogelijk om je aanvullende zorgverzekering aan te vullen met een module met extra dekking voor fysiotherapie of alternatieve zorg. Kies daarin bewust, passend bij wat je nodig hebt. Ook dat is ONVZ. Bekijk modules.
