Het geheim van vitaliteit is balans – dat is de boodschap van meervoudig schaatskampioen Jochem Uytdehaage. Na het leveren van een topprestatie moet het lichaam weer opladen.
“Als je in balans bent, voel je je goed”, stelt de nu 39-jarige schaatser. “En dan kan niets je tegenhouden om een topprestatie te leveren.” Veel mensen realiseren zich niet hoeveel zij zich op een gewone dag precies inspannen, en dus ook niet hoeveel herstel zij eigenlijk nodig hebben. De ene keer vraagt je werk meer energie, de andere keer je privésituatie. “Maar er moet genoeg ruimte voor recovery zijn”, beklemtoont Uytdehaage. “Netto moet de weegschaal in balans zijn. Als dat niet het geval is, ga je roofbouw op jezelf plegen. Dat kan leiden tot een neerwaartse spiraal waarin je je steeds futlozer gaat voelen.”
Hoe je die balans bereikt, maakt eigenlijk niet eens zoveel uit. “Ieder mens heeft zijn eigen manieren om op te laden. Natuurlijk is er een aantal vaste bestanddelen die iedereen wel kent: genoeg slaap, goede voeding, zorgen dat je voldoende beweegt. Maar verder moet elk mens zelf bepalen wat vitaliteit voor hem of haar betekent.”
De meervoudig kampioen vond laatst bij het opruimen een foto waarop hij, een week voor een cruciale race, zijn hand liet lezen. “Als ik er nu op terugkijk, denk ik: waar haalde ik het vandaan?! Stel je toch eens voor dat er iets heel vreemds uitgekomen was, iets dat mij enorm uit balans zou kunnen brengen. Maar ik zat op dat moment heel goed in mijn vel en voelde mij onaantastbaar.”
Het is belangrijk om genoeg activiteiten te zoeken die helpen om jou weer energie te geven. “Het is prima dat alles belangrijk is, maar er moet ook ruimte zijn voor relativering. Dat kunnen heel kleine dingen zijn: een avondje uit eten met vrienden, een paar uur lachen en praten over andere zaken die je belangrijk vindt.” Zelf kan Uytdehaagde enorm ontspannen van het gras maaien. “Of durf eens een keer niets te doen, dat kan echt een openbaring zijn.
Het is altijd goed om partners om hulp te vragen als het een periode even wat minder gaat. “Vitaal worden en blijven is niet iets dat eenvoudig in je eentje te bereiken is”, legt de olympisch kampioen uit. “Vraag je vriend of vriendin aan de bel te trekken als je enorm prikkelbaar of kortaf bent. Vaak heb je het zelf zelden als eerste in de gaten als je energielevel lager wordt, terwijl je omgeving het dan allang door heeft.” Zelf had Uytdehaage pas weer genoeg aandacht voor zijn privéleven nadat hij in 2007 zijn schaatscarrière had afgesloten. “Ik vergat soms even dat ik naast atleet ook mens was. Ik kon op een gegeven moment ook niet meer echt van sport genieten, ik lette alleen maar op of ik hard genoeg trainde. Dat kan een nadeel zijn wanneer je van je hobby je beroep hebt weten te maken.”
