Zo krijg je een gezonde en veerkrachtige werkcultuur

Joep van den Eerenbeemt is psycholoog en business developer bij TNO, een onafhankelijke onderzoeks- en adviesorganisatie voor bedrijven en overheden. Hij richt zich dagelijks op wat werkend Nederland nodig heeft om een stap verder te komen. Vitaliteit is hierin een veelbesproken onderwerp. Hoe zorg je voor een gezondere en veerkrachtigere werkcultuur? En hoe neem je mensen mee in die verandering?

Verbeter het systeem, verhoog de vitaliteit

Vitaliteit omvat zowel mentale als fysieke aspecten. “Het gaat vooral over voldoende energie hebben, om kunnen gaan met negatieve situaties in je werk en privéleven en omgaan met stress”, vertelt Joep. “Aan de andere kant helpt fysieke gezondheid in het creëren van weerbaarheid en mentale fitheid.”

Kortom, als je wilt inzetten op vitaliteit, moet je naar het grotere plaatje kijken. Joep: ‘’Ik zie veel werkgevers die vooral op één ding focussen om medewerkers sterker te maken. Denk aan een veerkracht- of mindfulness training. Hoewel dit waardevolle initiatieven zijn, is het onvoldoende om een blijvende impact te maken. Het probleem ligt vaak bij de manier van werken of in het systeem zelf. Zoek je naar een duurzame totaaloplossing, kijk dan kritisch naar de cultuur binnen je organisatie.’’

‘’Een voorbeeld is de 'CC-cultuur' in e-mails, waarbij te veel betrokkenheid van collega's leidt tot stress en weinig tijd voor andere dingen. Dat kan je aanpakken, maar dan moet je wel eerst vaststellen dat dit speelt in je organisatie’’, vertelt Joep.

Vertaal strategie naar gedrag

In veel organisaties blijven strategische doelen zoals duurzaamheid, inclusiviteit of een open feedbackcultuur abstracte termen op papier. Maar wat betekenen ze echt? ‘’Werkgevers moeten zich realiseren dat het belangrijk is om visie te vertalen naar gedrag. Neem bijvoorbeeld inclusief leiderschap. Besteed je aan iedereen gelijke tijd en aandacht? Meet dit gedrag door bijvoorbeeld in meetings bij te houden hoe lang mensen aan het woord zijn. Misschien kom je erachter dat vaak de extraverte mensen het woord krijgen. Betrek dan bewust andere mensen en vraag om hun input.’’ Door beter te begrijpen welk gedrag je uit wil lokken, kun je ook veel effectievere acties bedenken.

Zorg voor verbinding 

Een ondersteunende omgeving waarin medewerkers open kunnen praten over uitdagingen is essentieel. ‘’Als je wilt dat mensen met stress kunnen omgaan, moet je sociale steun op het werk hebben. In tijden van digitaal werken is het moeilijker dan ooit om dit goed in te regelen, terwijl er juist behoefte is aan verbinding,” legt Joep uit. ‘’Vraag aan medewerkers wat leidt tot stress of werkdruk. Dan krijg je een beeld van de top drie oorzaken en hoe je het werk effectief kunt aanpassen’’.

Hoe doe je dat dan als manager? ‘’Ga elke ochtend een uur wandelen met een van je teamleden’’, adviseert Joep. ‘’Een uur is voldoende tijd om echt tot de kern te komen en elkaar beter te leren kennen.’’ Het klinkt heel simpel, maar zorgt direct voor meer verbondenheid.

Weerstand bij verandering

Heb je het doelgedrag helder en ben je aan de slag met de juiste aanpakken? Dan stuit verandering alsnog vaak op weerstand. Joep: ‘’Veel werkgevers zien weerstand als een pijnlijke hobbel, maar zie het als een natuurlijk onderdeel van verandering.’’ Hij beschrijft 3 typen weerstand gericht op:

1.    De bron
2.    De boodschap
3.    De verandering zelf

Joep: ‘’Mensen zijn sceptisch als hpet gaat om nieuwe informatie, dus denk na over wie de boodschap overbrengt en hoe je meerwaarde geeft. Zorg daarnaast dat je mensen erkent in hun gevoel. Wil je dat mensen zich inschrijven voor een opleiding? Zeg dan niet “het is maar een kleine moeite”, maar formuleer het zo: We begrijpen dat je het druk hebt, maar deze opleiding helpt je om efficiënter door je dagen te gaan.” 

Overtuigingskracht is minstens zo belangrijk. Bied medewerkers garanties en de mogelijkheid om een stapje terug te doen. “Vraag om feedback. Dan zie je de weerstand afnemen.” Door werknemers actief te betrekken en barrières weg te nemen, kun je gedragsverandering stimuleren.