Eén op de vijf werknemers krijgt ermee te maken: mantelzorg. De combinatie van werken en zorgtaken kan zwaar zijn. Een goede balans is hierin essentieel. U kunt als werkgever veel voor uw werknemers betekenen, zonder dat de arbeidsparticipatie eronder lijdt.
Nederland telt ongeveer vier miljoen mantelzorgers, waarvan volgens het CBS 1,5 miljoen mensen mantelzorg moeten combineren met een betaalde baan. Mantelzorg is vaak langdurige zorg voor zieke familieleden of vrienden. Deze zorg is in de meeste gevallen onbetaald en varieert van verzorging tot hulp bij dagelijkse activiteiten. Bij mantelzorg spreken we van zorg dat meer dan acht uur per week of langer dan drie maanden duurt.
Uit onderzoek blijkt dat 40% van de werkende mantelzorgers zich zwaar-of overbelast voelt. Martine, coördinator op een hogeschool, heeft zelf ervaren om werk met mantelzorg te moeten combineren. ‘Ik werk 32 uur in de week, maar heb een periode voor mijn zieke moeder moeten zorgen. Ik merkte dat ik, naast de zorg, ook allerlei andere zaken moest regelen, zoals bijvoorbeeld doktersafspraken. Je wordt bedolven onder het papierwerk voor je thuissituatie, maar wilt tegelijkertijd ook je werk goed uitvoeren. Dit zorgt voor stress en vermoeidheid, omdat het emotioneel ook zwaar kan zijn,’ vertelt Martine. Volgens haar is het daarom belangrijk om een goed gesprek aan te gaan met elkaar, zodat een mantelzorger onder de werknemers op tijd wordt herkend.
De bedrijfsarts kan hier een belangrijke rol in spelen. Worden signalen op tijd herkend, dan kan overbelasting van mantelzorgers voorkomen worden. Is er regelmatig ziekteverzuim of sprake van verminderde concentratie of betrokkenheid? Ga dan na waar dit aan ligt. Een open cultuur op de werkvloer zorgt ervoor dat werknemers sneller aan de bel durven te trekken.
Martine: ‘Een goed gesprek zorgt voor vertrouwen en rust in je hoofd. Ik heb het als fijn ervaren dat mijn werkgever begrip toonde voor mijn situatie waardoor ik alles op alles zette om zo productief mogelijk te werk te gaan. Maar trok ik het even niet of moest ik eerder weg, dan kon ik rekenen op mijn werkgever en collega’s.’ Het betrekken van collega’s van de mantelzorger kan helpen om de arbeidsparticipatie optimaal te houden. Zo krijgt iedereen de ruimte om aan te geven hoe zij de situatie ervaren en wat er eventueel verbeterd kan worden. Begrip, loyaliteit en vertrouwen naar werknemers toe, zorgt ervoor dat werknemers het gevoel krijgen dat ze worden gehoord.
Iedere werknemer heeft recht op een wettelijke verlofregeling. Sinds 1 juli 2015 is het zorgverlof uitgebreid. Er mag kortdurend of langdurend zorgverlof opgenomen worden en calamiteitenverlof is toegestaan wanneer zorg onverwacht en direct nodig is. Als werkgever bent u bij langdurig verlof niet verplicht om salaris door te betalen over de verlofuren die worden opgenomen. U kunt in een CAO afwijkende afspraken of voorwaarden zetten. Deze gaan boven de wettelijke regeling.
Het tijdig opnemen van verlof kan voorkomen dat een werknemer uitvalt. Daar heeft u als werkgever een belangrijke rol in. Het is uiteindelijk aan uzelf in hoeverre de verlofregeling wordt ondersteund. Martine: ‘Mocht ik langdurig uitvallen, dan zou mijn werkgever een extern persoon inzetten die mijn functie tijdelijk overneemt, zodat het werk er niet onder lijdt.’ Maak daarnaast ook goede afspraken met elkaar, zoals bijvoorbeeld flexibele werkplekken of tijden. Zowel uw belangen als die van uw werknemer spelen hierin een rol. Het gaat uiteindelijk om een win-win situatie voor beide partijen.
Steeds meer bedrijven streven naar een mantelzorgvriendelijke organisatie. Doordat we leven in een participatiesamenleving, zal het aantal mantelzorgers alleen maar toenemen. Veel verantwoordelijkheid komt op ons eigen bordje terecht. Diverse gemeenten ondersteunen mantelzorgers met (tijdelijke) overname van de zorg door een vrijwilliger of beroepskracht in te zetten. Om verzuim te voorkomen, kunt u als werkgever uw werknemers erop wijzen dat hulp van een mantelzorgmakelaar of een ZorgConsulent ingezet kan worden.
Schakel een mantelzorgmakelaar in voor praktische oplossingen of advies voor mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Dit kan bijdragen aan de duurzame inzetbaarheid van uw personeel en uiteindelijk kostenbesparend werken. De ZorgConsulent biedt de mantelzorger een luisterend oor, praktische tips en informatie over welke ondersteunende instanties er zijn, waar deze zitten en welke hulp ze kunnen aanbieden. De ZorgConsulent is goed op de hoogte van de wet- en regelgeving, zodat de periode van mantelzorg voor zowel de werknemer als werkgever als prettig kan worden ervaren.
