Stress heeft een slecht imago. Al jarenlang denken we dat stress ons ziek maakt en het risico verhoogt op bijvoorbeeld verkoudheid en burn-outs. Toch kan stress ook een positieve uitwerking hebben. Coach Petra Schneijdenberg vertelt hoe je als werkgever ervoor zorgt dat spanning meer goed dan slecht doet.
Werkstress is een grote boosdoener als het om werkverzuim gaat. Volgens het TNO geeft 37% van de werknemers in 2020 werkdruk aan als reden voor werkverzuim. Bovendien hebben 1,3 miljoen werknemers in Nederland last van burn-outklachten. Maatregelen om werkstress tegen te gaan en het werkplezier te vergroten zijn daarom hard nodig. Ook psychologenorganisatie Vitalmindz is zich daarvan bewust. De diensten van Vitalmindz zijn erop gericht om de vitaliteit van werkgevers en -nemers te verhogen. In het aanbod — bestaande uit één-op-één begeleiding, online programma’s, personal coaching en trainingen — staat het stimuleren van een positieve werksfeer centraal. Volgens Vitalmindz is het daarbij van groot belang dat werknemers voor zichzelf een positieve mindset creëren.
‘Als je positiever met stress omgaat, kun je van een situatie leren’, zegt Petra Schneijdenberg, arbeids- & organisatiepsycholoog en coach bij Vitalmindz. ‘Werknemers die positiever omgaan met stress zijn vitaler, creatiever, energieker, gezonder en productiever.’ Als coach geeft Schneijdenberg diverse trainingen aan bedrijven, waaronder sessies met serious game Stressjam. Het doel van een sessie met deze interactieve VR-game is om werknemers te leren om slimmer met stress om te gaan.
Tijdens de serious game wanen deelnemers zich in een andere wereld. Na het opzetten van de VR-bril belanden ze op een tropisch eiland dat is gevuld met restanten van tempels. Deelnemers voeren tijdens het spel verschillende opdrachten uit. Ze moeten bijvoorbeeld wespen kalmeren en lianen beklimmen. Een sensor meet real-time de hartslagfrequentie en ademhaling en bepaalt op basis van deze informatie het stressniveau van een deelnemer. Om de opdrachten te doorstaan, is het de bedoeling dat deelnemers bewust hun stressniveau verlagen. Schneijdenberg noemt een voorbeeld: ‘Hoe hoger de gemeten stress, hoe meer boze wespen er in het spel op je afkomen. Je kan de opdracht dan alleen voltooien door zoveel mogelijk te ontspannen.’ Soms is het juist nodig om méér stress te voelen. Bijvoorbeeld wanneer een opdracht optimale focus vereist, zoals het oversteken van een schommelende loopbrug.
Tijdens het spel is de mindset dus bepalend voor een positief ofwel negatief verloop. De VR-game leert werknemers om stress vooral op een gezonde manier in te zetten, waardoor zij gezonder, gelukkiger en productiever worden. ‘Door Stressjam te spelen, ontdekken werknemers waar hun talenten liggen: in de focus of in de ontspanning’, legt Schneijdenberg uit. ‘Vaak kan ik aan het begin van een sessie — binnen één minuut — al merken of een persoon van nature een fixed of growth mindset heeft.’
‘Werknemers met een growth mindset hebben van nature meer regie op zichzelf en switchen makkelijker van een focus- naar een ontspanningsmoment. Dit type persoon herstelt makkelijker van stressmomenten, weet dat stress helpt om te focussen en kan na een belangrijke presentatie bijvoorbeeld makkelijker ontspannen. Zij gaan positiever met stress om, omdat ze mogen leren van een situatie en handelen in mijn ervaring vaker oplossingsgericht. Mensen met een fixed mindset blijven daarentegen lang op een onderdeel hangen: óf in de ontspannings- óf in de stressmodus. Dit type persoon raakt sneller gefrustreerd.’
Tijdens de sessies merkt Schneijdenberg dat veel mensen van nature een fixed mindset hebben. Die mindset vertaalt zich volgens haar vaak door op werkniveau: ‘Deze mensen willen het extra goed doen, nemen veel hooi op hun vork en vinden het lastig om grenzen aan te geven. Voor hen is het lastig om naar de ontspanningsmodus te switchen.’ Volgens Schneijdenberg is het juist belangrijk om die overgang wel te maken. Werknemers die slim met stress omgaan, gaan uiteindelijk energieker door het leven en zijn ook productiever op werkgebied. Uiteindelijk levert zo’n sessie voor bedrijven dus een hoop op: gezondere werknemers en daardoor een gezondere werkvloer.
